yarım III

Qaraqalpaqsha (kaa)

Morfologiyalıq hám sintaksislik qásiyetleri

sanlıq, ya-rım

Leksikalıq mánileri

1. Muǵdar, shama, kólemli bildirip keletuǵın sandıq sóz. • Olar ózinde bar jer qazıw texni- kasınıń tek yarımın ǵana paydalanıp otır («Ámiwdár'ya» j.).
2. Eki túrli nárseden payda bolǵan, aralas, qospalı. • Yarım jún aralas gezleme. • Yarımına kepek qosılǵan. Yarım ásirlik — jartısına shamalas, jarısına jeterlik. • Jańa turmıstıń yarım ásirlik biyiginen, Kókirektegi kóz benen serlegende azatlıq (I. Yusupov). Yarım kúnlik jol —mólsher, shama, muǵdar. • Yarım kúnlik jollarǵa, zordan-zorǵa júrdińler («Ádebiyat» sab.). Yarım shıǵanaq - shıǵanaqtıń jartısına shamalas jer, yarım shıǵanaq quraqım burılıs. • Keme bulardıń tusınan zuwlap ótti de, yarım shıǵanaq ıqlap qırǵa shıqtı (K. Sultanov). Yarım shaqırım — bir pútinniń jartısı, muǵdarı, shaması, mólsheri. • Olar toǵaydıń ishine kirip, yarım shaqırımday jer júrgen waqıtta qańbaktıń arasınan bir qoyan atlıǵa qashtı (K. Sultanov). Yarım batpan — bir nárseniń jartısı, ekiden bir bólegi. • Jay shıǵadı yarım batpan, Hesh waq boyǵa pitken emes (Berdaq). • Yarım batpan bolmasa, Batpan shıǵar dániń joq (A. Dabılov).

Derekler

1. QARAQALPAQ TILINIŃ TÚSINDIRME SÓZLIGI. Jeti tomlıq. Nókis, «Qaraqalpaqstan» baspası, 2023-jıl.